कात्तिक २८ रुकुम (पश्चिम) – राप्ती साहित्य परिषद् जिल्ला शाखा रूकुम (पश्चिम)को आयोजनामा बृहत रुपमा रुकुम साहित्य संगम हुने भएकाे छ।
राप्ती साहित्य परिषद् जिल्ला शाखा रूकुम (पश्चिम) काे आयाेजना तथा त्रिवेणी गाउँपालिका र मुसिकोट नगरपालिकाकाे `आर्थिक सहयाेगमा भाषा, कला,साहित्य र संस्कृति, जीवन र जगत समृद्धि´ भन्ने अभिप्रायका साथ उक्त कार्यक्रम गर्न लागिएको हाे। यस कार्यक्रमबाट स्थानिय साहित्यलाई केन्द्रमा जाेडने र नव श्रष्टाहरुलाई पनि केही पाेत्साहन स्वरुप सिङगाे साहित्य जगतलाई उत्थानकाे लागि टेवा पुग्ने उद्देश्यले कार्यक्रमकाे आयाेजना गर्न लागेकाे आयाेजकले बताएको छ।
आगामी मङ्सिर १, २ र ३ गते “रूकुम साहित्य सङ्गम” कार्यक्रम आयोजना गरिने आयाेजकले जनाएको छ। उक्त कार्यक्रमकाे प्रमुख आकर्षककाे रुपमा केन्द्रबाट आमन्त्रित वरिष्ठ साहित्यकारहरू संग रूकुमका स्थानीय साहित्यकारहरूको भेटघाट तथा अन्तरक्रिया चलाउने तयारी रहेकाे छ।
कार्यक्रममा केन्द्रबाट आउने वरिष्ठ साहित्यकारहरुमा प्राज्ञ डा देवी नेपाल (प्राज्ञ परिषद् सदस्य, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान), प्राज्ञ धीरेन्द्र प्रेमर्षि (प्राज्ञ परिषद् सदस्य, नेपाल सङ्गीत तथा नाट्य प्रज्ञा-प्रतिष्ठान), प्राज्ञ डा कपिल लामिछाने (प्राज्ञ सभा सदस्य, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान), प्राज्ञ डा रजनी ढकाल (प्राज्ञ सभा सदस्य, नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान),श्री हरिप्रसाद भण्डारी (सञ्चालक समिति सदस्य, साझा प्रकाशन), लगाएत राप्ती साहित्य परिषद् (केन्द्र) का प्रतिनिधिहरू आउने तय गरिएको छ।
कार्यक्रम मङ्सिर १,गते बिहान ८ बजे सिम्रुतु, रूकुम (पश्चिम)मा उद्घाटन र स्रष्टा परिचय तथा अन्तर्क्रिया कार्यक्रम, साेहि दिन बिहान ११ बजेदेखि १ बजेसम्म सिर्जनात्मक प्रशिक्षण कार्यक्रम रहनेछ जसमा इच्छुकले नि:शुल्क रुपमा सहभागी जनाउन सक्ने आयाेजकले बताएको छ।
दिउँसो १ बजेदेखि २ बजेसम्मः “समाज परिवर्तनमा साहित्यको भूमिका” विषयक संवाद कार्यक्रम पनि सम्पन्न गरिने बताइएकाे छ।
त्यसैगरी मङ्सिर ०२ गते मुसिकोट, रूकुम (पश्चिम) मा बिहान ८ बजेदेखि १० बजेसम्मः सिर्जनात्मक प्रशिक्षण कार्यक्रम निशुल्क नै रहने र
दिउँसो ११ बजेदेखि १ बजेसम्मः “नेपाली साहित्यः अबको गन्तव्य” विषयक परिसंवाद कार्यक्रम
दिउँसो १ बजेदेखि रचना वाचन कार्यक्रम र समीक्षा गरिने समयतालिका छ।
मङ्सिर ०३ गते मुसिकोट, रूकुम (पश्चिम) बिहान ८ बजेदेखि १० बजेसम्म समापन तथा अतिथि विदाइ कार्यक्रम गरि सम्पन्न गर्न लागेकाे राप्ती साहित्य परिषद् जिल्ला शाखा रूकुम (पश्चिम) ले जनाएको छ।
अतिथि साहित्यकारहरूको संक्षिप्त परिचयः
प्रा.डा देवी नेपाल
जन्मः २०३० वैशाख १८ माता-पिताः मनमाया-कुबेरनाथ नेपाल । जन्मस्थानः हल्दीबारी—१, गोल्धाप, झापा । हालको ठेगानाः मध्यपुर ठिमी न.पा. १, लोहकिल्थली, भक्तपुर ।
शिक्षा तथा संलग्नता: विद्यावारिधि (पिएच.डी) (प्रगतिवादी नेपाली खण्डकाव्यमा द्वन्द्वविधान) एम.ए. (नेपाली, प्रथम श्रेणी), आचार्य (साहित्य, प्रथम श्रेणी) र बी.एड. (नेपाली, एक वर्षे)
प्राध्यापन सेवाः सहप्राध्यापक, वाल्मीकि क्याम्पस, काठमाडौँ ।
सम्प्रतिः प्राज्ञ परिषद् सदस्य तथा विभागीय प्रमुख, साहित्य (बालसाहित्य र लोकवार्ता) विभाग, नेपाल प्रज्ञा–प्रतिष्ठान, काठमाडौँ ।
विशेष जिम्मेवारीः सदस्य, नेपाली विषय समिति, पाठ्यक्रम विकास केन्द्र, सानोठिमी ।
(क) सिर्जना, समालोचना एवम् बालसाहित्यसम्बन्धी प्रकाशित कृतिहरू १. श्रद्धाञ्जली (खण्डकाव्य) २०५७ २. छन्दको सुगन्ध (कविता क्यासेट) २०६० ३. छन्द–पराग (छन्दको लक्षणशास्त्र) २०६२ ४. त्रिशतक (मुक्तकाव्य) २०६३ ५. तितामीठा कुरा (नीतिसङ्ग्रह, सहलेखन) २०६३ ६. साहित्य सन्ध्या र पुरस्कृत प्रतिभाहरू २०६४ ७. कुखुराको बिहे (बालकाव्य) २०६५ ८. गजल कसरी लेख्ने ? (गजल सिकाइ) २०६६ ९. माटो र मुटु (कवितासङ्ग्रह) २०६७ १०. काव्य समालोचना (समालोचना) २०६८ ११. समयरेखा (समालोचना) २०६८ १२. निबन्ध मुना (बाल निबन्धसङ्ग्रह) २०७० १३. निबन्ध कोपिला (बाल निबन्धसङ्ग्रह) २०७१ १४. सलादजस्तो देश (कवितासङ्ग्रह) २०७१ १५. भानु भन्दै हिँडी रहूँ (यात्राकाव्य) २०७२ १६. मैना चरी दङ्ग परी (बालकाव्य) २०७२ १७. छन्द–तरङ्ग (छन्दको एकल सिडी) २०७३ १८. छन्द–पराग (परिमार्जित संस्करण) २०७३ १९. नाना देऊ पुतली (बाल कवितासङ्ग्रह) २०७४ २०. अआ पढ्ने बेला (बाल कवितासङ्ग्रह) २०७४ २१. को छ हँ ? (बाल कवितासङ्ग्रह) २०७४ २२. गन्दै गन्दै जान्छु (बाल कवितासङ्ग्रह) २०७४ २३. आरोहण (संयुक्त महाकाव्य) २०७४ २४. क ख ग घ पढ न (बाल कवितासङ्ग्रह) २०७६ २५) पागल (खण्डकाव्यत्रयोदशभित्र) २०७७ २६) मामाघरको रोपाइँ (बालकाव्य) २०७७ २७) समुद्रमन्थन (खण्डकाव्य) २०७७ ।
(ख) कक्षा नर्सरीदेखि स्नातकसम्मका पाठ्यपुस्तकः ३० ओटा
(ग) सम्पादन गरिएका पुस्तक र पत्रिकाः १३ ओटा
(घ) भाषा–सम्पादन गरिएका पुस्तकहरूः २०० भन्दा बढी
(ङ) भूमिका लेखनः १५० भन्दा बढी पुस्तकहरू
(च) प्रकाशोन्मुख साहित्यिक कृतिहरूः गजलको सौन्दर्यशास्त्र-१, समालोचनासङ्ग्रह–४, भूमिकासङ्ग्रह–२, कवितासङ्ग्रह–१, गीत–गजलसङ्ग्रह–१, बालकाव्य–१ आदि ।
(छ) पुरस्कार/सम्मानः युवावर्ष मोती पुरस्कार (२०६७), शुभप्रभात काव्यसम्मान (२०६३), अविरल साहित्य सम्मान, सिन्धुपाल्चोक (२०६३), अनाममण्डली (मलेसिया), अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (मलेसिया शाखा), उदाउँदो तारा साहित्य समाज (पेन्याङ, मलेसिया) र प्रवासी नयन साहित्य समाज (जोहोर, मलेसिया) सम्मान (२०६७), भेरी साहित्य समाज सम्मान (२०६८), शुक्ला साहित्य सम्मान, तनहुँ (२०७०), शारदा कोइराला बालसाहित्य वाणी पुरस्कार (२०७०), वैजयन्ती स्रष्टा सम्मान (२०७१), असम नेपाली साहित्य सभा, गुवाहाटी सम्मान (२०७२), छन्दवादी समाज नेपाल, रुपन्देहीबाट ‘छन्दरथी’ उपाधिसहित सम्मान (२०७३), ज्योति स्रष्टा सम्मान (२०७३), तोयनाथ पाण्डेय पशुपतिकुमारी पुरस्कार (२०७३), महाकाली गजल प्रतिष्ठान सम्मान (२०७४), साहित्य कला सङ्गम, दमक सम्मान (२०७४), भानु उत्कृष्ट रचना पुरस्कार (२०७४), समकालीन नेपाली छन्दकविताका त्रिनेत्र उपाधिबाट सम्मान (२०७६), साहित्य सुनौँ परिवार, मिरिक, दार्जिलिङ सम्मान (२०७६), नेपाली साहित्य प्रचार समिति सिलिगुढी सम्मान (२०७६) लगायत ४२ ओटा सम्मान तथा पुरस्कारबाट सम्मानित ।
(ज) साहित्यिक संलग्नताः एक दर्जनभन्दा बढी राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय साहित्यिक सङ्घसंस्था ।
(झ) देशविदेशका ४०० भन्दा बढी स्थानमा सिर्जनात्मक लेखन प्रशिक्षण प्रदान ।
(ञ) देशका २०० भन्दा बढी ठाउँमा नेपाली भाषा, व्याकरण एवम् शिक्षणसम्बन्धी प्रशिक्षण ।
श्री धीरेन्द्र प्रेमर्षि
औपचारिक नामः धीरेन्द्र झा
जन्मस्थानः गोविन्दपुर, गा.वि.स. वडा नं.-१, बस्तीपुर, जिल्ला- सिरहा
जन्ममितिः वि.सं. २०२३, भाद्र १८ गते (03 Sep. 2066)
औपचारिक शिक्षाः स्नातकोत्तर (मैथिली)
कार्य अनुभव तथा संलग्नताः
• नेपाल सङ्गीत तथा नाट्य प्रज्ञा-प्रतिष्ठान, प्राज्ञ परिषद् सदस्य अवधिः वि.सं. २०७५ पुसदेखि हालसम्म • नेपाल प्रज्ञा-प्रतिष्ठान, प्रज्ञासभा सदस्य
अवधिः वि.सं. २०७१ असोजदेखि २०७५ भाद्रसम्म • संस्कृति मन्त्रालय, विज्ञ सदस्य (अभौतिक सांस्कृतिक सम्पदा परिषद्) अवधिः वि.सं. २०६८ फागुनदेखि २०७३ सम्म • रेडियो नेपाल, समाचार-वाचक तथा सम्पादक (मैथिली, नेपाली र हिन्दी समाचार) अवधिः वि.सं. २०४९ पुसदेखि २०६१ चैत मसान्तसम्म • कान्तिपुर एफ.एम., मैथिली कार्यक्रम ‘हेल्लो मिथिला’ र अन्य, परिकल्पना तथा प्रस्तुति अवधिः वि.सं. २०५८ फागुनदेखि हालसम्म • जनता टेलिभिजन, साहित्यिक कार्यक्रम ‘वाह! क्या राम्रो’ को निर्माण तथा सञ्चालन अवधिः वि.सं. २०७५ असारदेखि निरन्तर • नेपाल टेलिभिजन, मैथिली कार्यक्रम चौबटिया, निर्माण तथा निर्देशन अवधिः वि.सं. २०६८ साउनदेखि हालसम्म • नेपाल एफ.एम., समावेशी लोकतन्त्रसम्बन्धी कार्यक्रम ‘आवाज’, परिकल्पना, संयोजन र निर्देशन अवधिः वि.सं. २०६३ देखि २०६५ सम्म • नेपाल 1 टेलिभिजन, साहित्यिक कार्यक्रम ‘राम्रो कस्तो राम्रो’ को प्रस्तुति अवधिः वि.सं. २०६४ श्रावणदेखि २०६५ असारसम्म
• गोरखापत्र दैनिक, ‘नयाँ नेपाल’ परिशिष्टअन्तर्गत मैथिली खण्डको संस्थापक संयोजक अवधिः वि.सं. २०६४ असोजदेखि फागुनसम्म • पल्लव, मैथिली साहित्यिक मासिक पत्रिका, सम्पादक तथा प्रकाशक अवधिः वि.सं. २०५० असारदेखि २०६० सम्म • कामना, नेपाली सिनेमासिक पत्रिका, सम्पादक अवधिः वि.सं. २०५३ चैत्रदेखि २०५५ माघसम्म
साहित्यिक कृतिहरूः
• समयलाई सलाम (नेपाली गजल-सङ्ग्रह) प्रकाशकः खेमलाल-हरिकला समाज कल्याण प्रतिष्ठान, चितवनः २०६६ • कोन सुर सजाबी ? (मैथिली गीत-सङ्ग्रह) प्रकाशकः नेपाल राजकीय प्रज्ञा-प्रतिष्ठान, काठमाडौँ, नेपालः २०६१ • मैथिली कविता-सङ्ग्रह, सं. (आठौँ शताब्दीदेखिका प्रतिनिधि कविहरूको कविताको सँगालो) प्रकाशकः नेपाल राजकीय प्रज्ञा-प्रतिष्ठानः २०५१ • कर्मयोद्धा योगेन्द्र नेपाली (सम्पादित कृति) प्रकाशकः मिथिला नाट्यकला परिषद्, जनकपुरधाम, नेपालः २०६५ • मिथिला मन्थन (सीके लालका मैथिलीमा अभिव्यक्त विचारोद्गार सङ्कलनको अनुवाद तथा सम्पादन) प्रकाशकः नेपाल मधेश फाउण्डेशन, काठमाडौः २०७०
अनुवाद कृतिहरूः
• वसन्त (कवि वसन्त चौधरीको नेपाली कवितासङ्ग्रहको मैथिली अनुवाद)
प्रकाशकः लुनकरणदास-गङ्गादेवी साहित्य-कला मन्दिर, काठमाडौः २०७४ • मिथिला मन्थन (सीके लालका मैथिलीमा अभिव्यक्त विचारोद्गार सङ्कलनको नेपाली अनुवाद) प्रकाशकः नेपाल मधेश फाउण्डेशन, काठमाडौः २०७० • श्यामप्रसादक श्वेत आखर (श्यामप्रसादका निबन्धहरूको मैथिली अनुवाद)
प्रकाशकः नेपाल प्रज्ञा-प्रतिष्ठान, काठमाडौः २०६९ • मलङ्गियाका मैथिली एकाङ्की (नेपालीमा अनुवाद) प्रकाशकः साझा प्रकाशन, काठमाडौँ, नेपालः २०६५
• भगता बेङक देश-भ्रमण (कनकमणि दीक्षितको चर्चित पुस्तकको रूपा झाका साथ मैथिलीमा सहअनुवाद) प्रकाशकः रातो बङ्गला किताब, पाटनढोका, ललितपुरः २०५९ • स्वप्नकथा चलि रहल अछि (नेपालीबाट मैथिलीमा अनूदित कविता-सङ्ग्रह) प्रकाशकः मैथिली विकास मञ्च, काठमाण्डूः २०५०
फुटकर रूपमा १०० भन्दा बढी कविता ५० वटाजति कथा १ दर्जनजति निबन्ध आदिको नेपाली, मैथिली, हिन्दी, भोजपुरी आदि भाषाबीच अनुवाद गर्नुका साथै मैथिलीको चर्चित हास्यव्यङ्ग्य सङ्ग्रह खट्टर काकाक तरङ्गका १ दर्जनभन्दा बढी विनोद-वार्ता नेपालीमा अनुवाद ।
साङ्गीतिक (रचना, सङ्गीत र गायन) कृतिहरूः
• हम सीया छी (दहेज निर्मूलीकरण तथा महिला सबलीकरणसम्बन्धी मैथिली गीतहरूको सँगालो) प्रकाशकः ओरेक नेपाल, काठमाण्डू, २०७३ मंसिर • डेग (युवा जागरण तथा सशक्तिकरणसम्बन्धी मैथिली गीतहरूको सँगालो) प्रकाशकः संस्कार मिथिला, सिरहा, २०६६ बैशाख • भोर र नेहक बएन (शान्ति–सद्भाव सम्बर्द्धनसम्बन्धी मैथिली गीतहरूको सँगालो) प्रकाशकः सम्झौता नेपाल, २०६५ जेठ र २०६४ कार्तिक • चेतना (सामाजिक रूपान्तरणका लागि परिवर्तनकामी साहित्यिक मैथिली गीतहरूको सँगालो) प्रकाशकः संस्कार मिथिला, सिरहा, २०६० माघ • Song of Light : प्रियतम हमर कमौआ (सार्थक गीति क्यासेट तथा पहिलो मैथिली सीडी) प्रकाशकः म्यूजिक नेपाल / म्यूजिक मिथिलाः २०५८ • प्रेम भेल तरघुस्कीमे (विविध मनोरञ्जक मैथिली गीतहरूको सँगालो- क्यासेट तथा सीडी)
प्रकाशकः मास्टर क्यासेट / म्यूजिक मिथिलाः २०५८ • सिस्नुपानी र सिस्नु 2000.COM (गाईजात्रे क्यासेट) प्रकाशकः सिस्नुपानी नेपाल र रीमा क्यासेटः २०५६ र २०५७ • सिस्नुपानीले (उद्देश्यमूलक हास्यव्यङ्ग्यात्मक नेपाली गीतहरूको सँगालो) प्रकाशकः सिस्नुपानी नेपाल, हास्यव्यङ्ग्य सदनः २०५५
• सुरक्षित मातृत्व गीतमाला (सन्देशमूलक नेपाली, मैथिली, भोजपुरी गीतहरूको सँगालो) प्रकाशकः सुरक्षित मातृत्व नेटवर्क, नेपालः २०५५ • सुखक सनेस (बालस्वास्थ्य तथा परिवार कल्याणसम्बन्धी मैथिली गीतहरूको सँगालो) प्रकाशकः सेभ द चिल्ड्रेन, यूएसए, काठमाडौँ, नेपालः २०५४ • कलियुगी दुनिया (नेपालबाट निस्केको मैथिलीको पहिलो गीति क्यासेट) प्रकाशकः सिम्फनिक रेकर्डिङ प्रा.लि., काठमाडौँ, नेपालः २०४७ • गाना-बजाना (विविध मनोरञ्जनात्मक मैथिली गीतहरूको श्रव्यसँगालो) प्रकाशकः गङ्गा क्यासेट, नयादिल्ली, भारतः २०६३
• भजन दिव्यानन्द (चट्याङ मास्टरद्वारा रचित नेपाली भक्तिरचनाहरूको श्रव्यसँगालो) प्रकाशकः कान्ता गौतम, काठमाडौँ, नेपालः २०६१ • वन-गीत (संरक्षणसम्बन्धी चेतनामूलक मैथिली गीतहरूको श्रव्यसँगालो) प्रकाशकः बाइसेप एसटी, काठमाडौँ, नेपालः २०६१
शैक्षिक कृतिहरूः
• खिस्सा-पिहानी (मैथिली लोककथाहरू सङ्गृहीत बालसन्दर्भ पुस्तक)
प्रकाशकः पाठ्यक्रम विकास केन्द्र, सानोठिमी, भक्तपुरः २०६३ • हमर मिथिला (मैथिली संस्कृतिसम्बन्धी लेखहरू सङ्गृहीत बालसन्दर्भ पुस्तक) प्रकाशकः पाठ्यक्रम विकास केन्द्र, सानोठिमी, भक्तपुरः २०६३ • मैथिल विभूतिसभ (मैथिल विभूतिहरूको जीवनी सङ्गृहीत बालसन्दर्भ पुस्तक) प्रकाशकः पाठ्यक्रम विकास केन्द्र, सानोठिमी, भक्तपुरः २०६३ • हमर मैथिली पोथी (कक्षा १, २, ३, ४ र ५ को ऐच्छिक मैथिली विषयक पाठ्यपुस्तक) प्रकाशकः पाठ्यक्रम विकास केन्द्र, सानोठिमी, भक्तपुरः २०५४ देखि २०५८ सम्म • मैथिली (कक्षा ९ र १० को ऐच्छिक मैथिली विषयक पाठ्यपुस्तक) प्रकाशकः पाठ्यक्रम विकास केन्द्र, सानोठिमी, भक्तपुरः २०५७ र २०५८ • हिन्दी (कक्षा १० को ऐच्छिक हिन्दी विषयक पाठ्यपुस्तक) प्रकाशकः पाठ्यक्रम विकास केन्द्र, सानोठिमी, भक्तपुरः २०५८
चलचित्र कृतिः
• निर्देशन तथा लेखन (टावरवाली भौजी), लेखन (अन्हरजाली, आशीर्वाद र दूमहला) • अभिनय (मिथिलाक व्यथा, महाकवि विद्यापति, फिटकिरी, आचार्य, आमा, महनबहादुर-हरिबहादुर, गाउँकी तारा)• गीत लेखन / सङ्गीत (संरक्षण, दुलही, आगन्तुक, कालाजार, सङोर, चमेली, गोनू झा, छूटत नहि प्रेमक रङ्ग)
प्रकाशोन्मुख कृतिः
• सूत्रधार (मैथिली हाइकू-सङ्ग्रह) • शब्द-सारथी (मैथिली गजलसङ्ग्रह)
• एमकीक जतरा (मैथिली गीत-सङ्ग्रह) • साँपक पएर (मैथिली निबन्ध-सङ्कलन)
• ओ गीत कोन गाबए? (मैथिली कथासङ्ग्रह) • सिनुराएल सुरूजदिस (मैथिली कविता-सङ्ग्रह) • नेताको मुसावतार (नेपाली हास्यव्यङ्ग्य सँगालो) • मैथिली कथासंसार (प्रतिनिधिमूलक कथा सङ्कलन) अन्य उल्लेख्य गतिविधिः• संस्कृति मन्त्रालयअन्तर्गत सूचना प्रविधिमा नेपाली भाषा विषय समितिको सदस्य भई कार्य गरेको । • मदन पुरस्कार पुस्तकालयद्वारा सञ्चालित भाषाका कुरा शीर्षक प्रवचन शृङ्खलाको सक्रिय सहभागी रहेको । • विश्व मातृभाषा दिवस- २०१५ का अवसरमा नेपाल प्रज्ञा-प्रतिष्ठानद्वारा आयोजित विचार गोष्ठीमा मातृभाषामा सञ्चार विषयक कार्यपत्र प्रस्तुतिका साथै विविध कार्यक्रममा यस प्रकृतिका अनेकौँ कार्यपत्र प्रस्तुत गरेको । • त्रिभुवन विश्वविद्यालयको स्नातक स्तरको अनिवार्य नेपाली विषयक पाठ्यक्रममा गजल समाविष्ट रहेको । • देशका अधिकांश राष्ट्रिय अखबार तथा साहित्यिक पत्रिकाहरूमा नियमित रूपले कथा, कविता, गीत-गजल, हास्यव्यङ्ग्य जस्ता साहित्यक तथा अन्य समसामयिक लेखन ।
• नेपाल, भारत, अमेरिका र यूएईबाट प्रकाशित हुने विभिन्न पत्रपत्रिका तथा ‘नेटम्याग्जिन’ हरूमा गरी मैथिली, नेपाली र हिन्दी भाषाका एक हजारभन्दा बढी लेख-रचनाहरू प्रकाशित । • प्रख्यात नेपाली कथा-२, प्रतिनिधि नेपाली हास्यव्यङ्ग्य, भरि राति भोर, एक्कैसम शताब्दीक घोषणापत्र, कथादिशा, प्रतिनिधि नेपाली गजल, समकालीन नेपाली गजल, प्रतिनिधि नेपाली हाइकू आदि सङ्ग्रहमा रचनाहरू समाविष्ट । • बीबीसी नेपाली सेवा र अल इण्डिया रेडियोलगायत देशका विभिन्न रेडियो, टेलिभिजन तथा पत्रपत्रिकामा साहित्यकारका रूपमा अन्तर्वार्ता प्रसारित-प्रकाशित । • ‘नेपाल समाचारपत्र’ दैनिकमा केही वर्ष साहित्यिक एवं सम्पादकीय पृष्ठको संयोजन । • कान्तिपुर एफ.एम.मा हास्यव्यङ्ग्यसम्बन्धी कार्यक्रम ‘कुर्सीमाथि फर्सी’, एच.बी.सी. एफ.एम.मा मैथिली कार्यक्रम ‘चौबटिया’ र मेट्रो एफ.एम.मा दैनिक विश्लेषणात्मक कार्यक्रम ‘मन्थन’ को निर्देशन तथा सञ्चालन । • ‘हिमालय टाइम्स’, साप्ताहिक ‘नेपाल’, ‘दृष्टि’, ‘बुधबार’, पाक्षिक ‘हिमाल’ मा स्तम्भ लेखन । • ‘लेकाली सङ्गीत-यात्रा’ समेत अनेकौँ महत्त्वपूर्ण पुस्तकको भाषा-सम्पादन एवं भूमिका लेखन । • जङ्गल साहित्यिक गोष्ठीसमेत कतिपय साहित्यिक तथा सांस्कृतिक कार्यक्रमको संयोजन । • विकट हिमाली जिल्ला हुम्लाको इतिहासमा पहिलोपटक नाटक मञ्चन एवं अन्य विभिन्न स्थानमा नेपाली, मैथिली तथा हिन्दी भाषाका नाटकहरूको निर्देशन, लेखन तथा अभिनय । • विगतमा प्रज्ञा-प्रतिष्ठानको नृत्य-सङ्गीत समिति तथा लोकसाहित्य समितिको सदस्य भई कार्य गरेको । हालको समयमा प्रज्ञाको मातृभाषा साहित्य समितिमा सदस्य भई योगदान गरिरहेको । • रेडियो नेपालद्वारा आयोजित प्रादेशिक तथा केन्द्रीय आधुनिक सङ्गीत प्रतियोगिताक निर्णायकको भूमिका निर्वाह ।
• २०५८ र २०६६ सालको जगदम्बाश्री पुरस्कार, २०६६ को पारिजात पुरस्कार, २०६७ सालको फूलकुमारी महतो मैथिली साधना सम्मान, प्रज्ञा-प्रतिष्ठानद्वारा आयोजित प्रथम मिथिला चित्रकला प्रतियोगिता, प्ररायु सङ्घद्वारा आयोजित राष्ट्रिय युवा महोत्सव २०६५ अन्तर्गत कविता प्रतियोगितालगायत अनेकौँ कविता प्रतियोगिता तथा २०६८ सालको राष्ट्रिय पत्रकारिता पुरस्कारमा निर्णायकको भूमिका निर्वाह ।
संस्थागत आबद्धताः
• अध्यक्ष, कला-संस्कृति-सञ्चार संस्थाः संस्कार मिथिला • संस्थापक एवं उपाध्यक्ष, सिस्नुपानी नेपाल, हास्यव्यङ्ग्य सदन • सदस्य-सचिव, फूलकुमारी महतो मैथिली सम्मान समिति, काठमाडौँ • केन्द्रीय सदस्य, साहित्यिक पत्रकार सङ्घ • संस्थापक अध्यक्ष तथा संरक्षक, मैथिली विकास मञ्च • सदस्य-सचिव, वैद्यनाथ-सियादेवी मैथिली पुरस्कार प्रतिष्ठान, काठमाडौँ • केन्द्रीय सदस्य, भाषिक अधिकार संयुक्त सङ्घर्ष समिति • अन्य कतिपय सङ्घ-संस्थामा आजीवन तथा मानार्थ सदस्य एवं सल्लाहकार
पुरस्कार, पदक तथा सम्मानः
• अटल मिथिला सम्मान- २०१९ (हिन्द पोष्ट मिडिया, नयाँ दिल्ली, भारत) • लाइफटाइम अचिभमेन्ट अवार्ड- २०७५ (मैथिल समाज नेपाल, बुटवल) • शुक्ला पुरस्कार- २०७५ (शुक्ला साहित्य सङ्गम, तनहुँ) • सर्वोत्कृष्ट गीतकार सम्मान- २०७५ (कामना अवार्ड, डी सिने अवार्ड र पावरन्यूज म्यूजिक अवार्ड, काठमाडौँ) • जनअभिनन्दन- २०१८ (नेपालमा लायन्स क्लव स्थापनाको सयौँ वर्षमा सम्मानित देशभरिका सयजनामध्ये, पोखरा) • दलित चेतना सम्मान- २०७४ (सबरी सङ्कल्प समाज, गोलबजार, सिरहा) • यात्री-नागार्जुन सम्मान- २०१७ (मिथिला विकास परिषद, कोलकाता, भारत) • लैङ्गिक समानता पत्रकारिता पुरस्कार- २०७३ (नेपाल पत्रकार महासङ्घ र अमेरिकी संस्था- मदरल्याण्ड नेपाल) • नइ खरा गौरव पुरस्कार- २०७३ (नइ प्रकाशन, काठमाडौँ, नेपाल) • नेपाली गीत-सङ्गीत एवं कला-संस्कृति सम्मान- २०७३ (प्रस्तोता समाज नेपाल) • सरस्वती-राजनारायण कला पुरस्कार- २०७२ (सरस्वती-राजनारायण प्रतिष्ठान / रामानन्द युवा क्लव, जनकपुरधाम) • नेपाल विद्यापति मैथिली अनुवाद पुरस्कार- २०७१ (विद्यापति पुरस्कार कोष) • बबरसिंह थापा स्मृति पुरस्कार- २०७१ (बबरसिंह थापा सेवा गुठी, विराटनगर) • महेन्द्र सम्मान- २०१५ (मैथिल समाज, रहिका, मधुबनी, मिथिला, भारत) • साहित्यिक सम्मान- २०१५ (मैथिली साहित्यक सांस्कृतिक समिति, मधुबनी, मिथिला, भारत) • भैरव प्रतिभा पुरस्कार- २०७० (भैरव पुरस्कार गुठी) • व्यथित काव्य सम्मान- २०६९ (साहित्यिक पत्रकार सङ्घ) • राष्ट्रिय प्रतिभा पुरस्कार, पूर्वाञ्चल- २०६८ (नेपाल सरकार, संस्कृति मन्त्रालय) • राष्ट्रिय स्रष्टा सम्मान- २०६८ (प्रगतिशील तथा देशभक्त सांस्कृतिक मञ्च )
• सशक्त सञ्चारकर्मी पत्रकारिता पुरस्कार- २०६८ (प्रेस काउन्सिल नेपाल )
• जन-अभिनन्दन- २०६८ (सिरहा समाज सेवा, काठमाडौँ )
• मिथिला-दूत सम्मान- २०६७ (विराटनगरस्थित मिथिला-मैथिलीसम्बन्धी सङ्घसंस्थाहरू) • मोतीराम भट्ट-तन्नेरी गजल पुरस्कार- २०६६ (तन्नेरी द्वैमासिक पत्रिका) • मधुरिमा-फूलकुमारी महतो सांस्कृतिक सम्मान- २०६५ (मधुरिमा कला केन्द्र, काठमाडौँ) • लोकतान्त्रिक स्रष्टा सम्मान- २०६४ (अविरल साहित्य समाज, सिन्धुपाल्चोक) • मैथिल सङ्घर्षशील व्यक्तित्व सम्मान- २०६३ (मैथिली साहित्य परिषद्, लहान) • साहित्य भास्कर- ई. २००६ (अखिल भारतीय भाषा-साहित्य सम्मेलन, भोपाल, म.प्र.) • उत्कृष्ट सङ्गीतकार सम्मान- ई. २००६ (संस्कृति मिथिला, सहरसा, बिहार) • जनअभिनन्दन- २०६२ (मैथिली सेवा समितिलगायतका सङ्घ-संस्था, विराटनगर) • वागेश्वरी सम्मान – २०६२ (वागेश्वरी सेवा समिति, राजविराज)
• मिथिला-रत्न सम्मान- ई. २००५ (अन्तर्राष्ट्रिय मैथिली सम्मेलन, नयादिल्ली) • सलहेस सम्मान- २०६१ (सलहेस संरक्षण प्रतिष्ठान, सिरहा) • ‘माटी की गंध’ कथा पुरस्कार- ई. २००३ (अभिव्यक्ति प्रकाशन, शारजाह, यूएई) • नवरङ्ग सम्मान- २०५७ (नवरङ्ग साहित्य प्रतिष्ठान, धरमपुर, झापा) • भानु पदक- २०५४ (भानु कला केन्द्र, विराटनगर)
प्रा.डा कपिल लामिछाने
जन्ममिति – १० अक्टुबर, सन् १९५८ (वि.सं.२०१५, आश्विन २४)
जन्मस्थान – पोखरा महानगरपालिका–२८, माझठाना, सौरे, कास्की ।
आमा/बाबु – सुकुमाया र शुकदेव लामिछने
हालको ठेगाना – सिद्धार्थनगर न.पा., वार्ड नं. ७, सगरमाथा पथ, डाँडागाउँ, भैरहवा, रूपन्देही ।
कार्यालय – त्रिवि, भैरहवा बहुमुखी क्याम्पस, भैरहवा २०४१।११।१६ देखि २०७८।६।२३ सम्म
पद – प्राध्यापक (सेवानिवृत्त)
शिक्षा/विषय
(क) त्रि.वि.बाट सन् २०१० मा नेपाली गाउँखाने कथामा विद्यावारिधि (पिएच्डी)
(ख) त्रि.वि.बाट सन् १९८३ मा नेपाली विषयमा स्नातकोत्तर तह (प्रथम श्रेणीमा प्रथम)
भाषाज्ञान – मातृभाषा नेपाली, बोल्न र लेख्न सक्ने भोजपुरी र हिन्दी, पढ्न = अङ्ग्रेजी
अनुसन्धान
नेपाली साहित्यमा शकुन्तलोपाख्यान, विश्वविद्यालय अनुदान आयोग, २०५५, लघुअनुसन्धान । नेपाली गाउँखाने कथाको अध्ययन, त्रि.वि., २०६६, विद्यावारिधि
नेपाली बौद्ध प्रबन्धकाव्यको अध्ययन, नेपाल प्रज्ञाप्रतिष्ठान, २०७३, अनुसन्धान
लोकसाहित्य सिद्धान्त, नेपाल प्रज्ञाप्रतिष्ठान, २०७६, अनुसन्धान । नेपालका मुसलमान समुदायमा प्रचलित संस्कारगीतको अध्ययन, सङ्गीत तथा नाट्य प्रज्ञाप्रतिष्ठान, २०७७, अनुसन्धान (चलिरहेको) । नेपाली कथामा कृषिजीवन, नेपाल प्रज्ञाप्रतिष्ठान, २०७८, अनुसन्धान (चलिरहेको)
प्रकाशित पुस्तकहरू
मरुभूमिका पोथ्राहरू (कथासङ्ग्रह) २०४४, २०६२, क्रमशः लेखक स्वयम् र विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । पत्रकारिताको रूपरेखा (सहलेखन) २०५०, २०५३, २०५९, २०६१, विद्यार्थी पुस्तक भण्डार । अक्षर (बालकथासङ्ग्रह) २०५१, र धेरै पुनर्मुद्रण, रत्न पुस्तक भण्डार । काले कुकुर (बालकथासङ्ग्रह) २०५१, रत्न पुस्तक भण्डार । भा“डाकुटी (बालकथासङ्ग्रह) २०५८, र धेरै पुनर्मुद्रण, रत्न पुस्तक भण्डार । सुनकथा (बालकथासङ्ग्रह) २०५९, विद्यार्थी पुस्तक भण्डार । रा“के भूत (बालकथासङ्ग्रह) २०६१, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । अन्यथा (लघुकथासङ्ग्रह) २०५४, कला सदन । भोकयुद्ध (कथासङ्ग्रह) २०५७ जनमत प्रकाशन, २०६५ परिवेश प्रकाशन । नेपाली साहित्यको सेरोफेरो (समालोचना) २०५८, कला सदन । अनिवार्य नेपाली व्याकरण र अभिव्यक्ति (उच्च माध्यमिक तह) २०६०, लुम्बिनी स्टुडेन्ट कर्नर
अनिवार्य नेपाली व्याकरण र अभिव्यक्ति (प्रमाणपत्र तह) २०६०, लुम्बिनी स्टुडेन्ट कर्नर । म्याउ“ म्याउ“ बिरालो (बालचित्रकथा) २०६०, नेपाली र अङ्ग्रेजी भाषामा, रुम टु रिड । जल–मानव (लघुकथासङ्ग्रह) २०६१, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । रमाइला गाउ“खाने कथा २०६१, २०६७ र २०७१ मा परिवद्र्धित संस्करण, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । २०७६ मा परिव चौथो संस्करण, जनता प्रसारण तथा प्रकाशन लि.बाट । अक्टोपसहरू (लामो कविता) २०६१, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । साधारण नेपाली (संयुक्त) २०६१, दीक्षान्त
नाङ्लाजत्रो फूल (बालकथासङ्ग्रह) २०६२, साझा प्रकाशन । रमाइला केही कथा (बाललोककथा), २०६३, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । दसैं, पिङ र हात्ती (बालकथासङ्ग्रह), २०६३, रत्न पुस्तक भण्डार । ठूलो मान्छे (बालउपन्यास), २०६३, साझा प्रकाशन । मुसाको बस्ती (बालउपन्यास), २०६४, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । नेपाली लोकगाथाको अध्ययन, (समालोचना) २०६४, साझा प्रकाशन । हाम्रा गाउ“खाने कथा (चित्रकथा), २०६६, बालसंसार प्रा.लि.,
कपिल लामिछानेका बालकथाहरू २०६६ र पुनर्मुद्रण २०६७ विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । कर्मले बने बुद्ध (चित्रकथा) २०६७, र केही पुनर्मुद्रण, बालसंसार प्रा.लि., । साथी कछुवा (चित्रकथा) २०६७, र धेरै पुनर्मुद्रण, बालसंसार प्रा.लि., । भरी भयो भकारी (चित्रकथा) २०६८, रुम टु रिड । नेपाली लोकगीतको अध्ययन (समालोचना) २०६८, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । नेपाली गाउँखाने कथाको अध्ययन (समालोचना) २०६८, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । समालोचनाको सोपान (समालोचना) २०६८, जुही प्रकाशन । बोन्साइ (लघुकथासङ्ग्रह) २०६८, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन । आऊ साथी गाऊँ गाउ“खाने कथा (चित्रकथा) २०६९, ऐरावती प्रकाशन समीक्षा सिद्धान्त र समीक्षाहरू (समालोचना) २०६९, दीअ प्रकाशन नेपाली उखान र टुक्काको अध्ययन (समालोचना) २०६९, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन हरियो वन (बालचित्रकथा) २०६९, रुम टु रिड कौवा किन कालो ? (चित्रकथा), २०७०, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन धजथ तजभ ऋचयध ष्क दबिअप ९द्दण्ठण्०, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन घुम्न जाऊँ दोलखा (चित्रकथा), २०७०, बालसंसार प्रा.लि., सिद्धार्थको धन (बालकथासङ्ग्रह), २०७२, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन
काग र रोटी (चित्रकथा), २०७१, साझा शिक्षा, ई–पाटी काग र भ्यागुतो (चित्रकथा), २०७२, बालसंसार प्रा.लि., अप्पू डट कम (चित्रकथा), २०७४, जनता प्रसारण तथा प्रकाशन लि., विस्थापन (लघुकथासङ्ग्रह), २०७५, जनता प्रसारण तथा प्रकाशन लि.,बाँस र चंगा (चित्रकथा), २०७५, बालसंसार प्रा.लि.,
जगदम्बा नेपाली साहित्यको बृहत् इतिहास (अंशलेखन) २०७६, कमलमणि प्रकाशन, लपु लोकसाहित्य सिद्धान्त, २०७७, नेपाल प्रज्ञाप्रतिष्ठान
केही कृति प्रकाशोन्मुख । साथै पत्रपत्रिकामा समालोचना, कथा, लघुकथा, लेख, हास्यव्यङ्ग्य निबन्ध, एकाङ्की आदि प्रकाशित ।
सम्पादन
(क) पुस्तकः मोदनाथ प्रश्रित केही अध्ययन (२०६८), जुही प्रकाशन कविता पौडेल बहुआयाम (२०६८), प्रश्रित प्रतिष्ठान नेपाल सुधा शर्मा रिसालको रतन्धोलाई डन्डै डन्डा (२०६५) आँखा अस्पताल कविता पौडेलको रिमा कथासङ्ग्रह (२०६९), प्रश्रित प्रतिष्ठान नेपाल कविता पौडेलको छोरीको चिठी उपन्यास (२०७०), प्रश्रित प्रतिष्ठान नेपाल भानुभक्तीय समालोचना (समालोचना सँगालो) (२०७१), प्रश्रित प्रतिष्ठान नेपाल कविता पौडेलको छाउपडी उपन्यास (२०७१), प्रश्रित प्रतिष्ठान नेपाल कलेजो फेरेको मान्छे (पुण्डरी अर्यालको आत्मकथा) (२०७१), विवेक सिर्जनशील प्रकाशन रूपन्देही दर्पण (२०७३), रूपन्देही शैक्षिक तथा सामाजिक प्रतिष्ठान कविता पौडेलको अजिमा उपन्यास (२०७४), प्रश्रित प्रतिष्ठान नेपाल दोलखाका बालकथा (२०७४), विवेक सिर्जनशील प्रकाशन जनमत निथात्रा, जनमत प्रकाशन, २०७८
(ख) पत्रिकाः ‘बौद्धिक उद्यान’, ‘नेपाली वाङ्मय’ र ‘साधना’को संस्थापक सम्पादक । ‘क्षितिज’, ‘जुही’ र ‘पदचिन्ह’का केही अङ्कको सम्पादन । ‘अणु’ (साहित्यिक, साप्ताहिक) को सम्पादक÷प्रकाशक । रूपन्देही क्याम्पस जर्नल अङ्क १,२,
सङ्घसंस्थामा संलग्नताः आजीवन सदस्य – नेपाल बालसाहित्य समाज, काठमाडौँ । आजीवन सदस्य – दायित्व वाङ्मय प्रतिष्ठान, काठमाडौँ । आजीवन सदस्य – नेपाल लोकवार्ता समाज, काठमाडौँ । आजीवन सदस्य – सिद्धार्थ साहित्य परिषद्, रूपन्देही (तथा तीन पटक अध्यक्ष तथा सल्लाहकार) । आजीवन सदस्य – सामुदायिक सेवा समाज, सिद्धार्थनगर । आजीवन सदस्य – अक्षर सदन, काठमाडौँ । आजीवन सदस्य – नागार्जुन साहित्य प्रतिष्ठान, काठमाडौँ ।
आजीवन सदस्य – गण्डकी साहित्य संगम, पोखरा । आजीवन सदस्य तथा संस्थापक सदस्य – नेपाल लोकवार्ता परिषद्, काठमाडौँ, २०७१ । सदस्य – प्रगतिशील लेखक संघ, नेपाल । (यसअघि केन्द्रीय पार्षद्, जिल्ला अध्यक्ष र केन्द्रीय सदस्य) संस्थापक सदस्य तथा पूर्व अध्यक्ष – रूपन्देही शैक्षिक तथा सामाजिक प्रतिष्ठान, भैरहवा । संस्थापक क्याम्पस प्रमुख– रूपन्देही क्याम्पस, सिद्धार्थनगर (२०४८।८।१–२०५५।४।३१)। क्याम्पस प्रमुख – भैरहवा ब. क्याम्पस (२०५५।५।१–२०५९।४।३१, २०६४।८।१४–२०६८।८।१३ र पछि अर्को व्यवस्था नभएसम्म ३ महिना) । सचिव – स्वर्गद्वारी घाट उपभोक्ता समिति, भैरहवा (२०५५–२०७८) । प्रगतिशील लेखक संघ, रूपन्देही जिल्ला अध्यक्ष (२०५७–२०५९), सदस्य– सचिव – दोस्रो जनआन्दोलन राहत कोष परिचालन समिति, भैरहवा (२०६२– ….। संस्थापक अध्यक्ष तथा आजीवन सदस्य– प्रश्रित प्रतिष्ठान नेपाल २०६८ । संस्थापक सदस्य – बालसंसार प्रालि, काठमाडौँ ।
उपाध्यक्ष – लोकवार्ता परिषद् नेपाल, काठमाडौँ (२०७३ –२०७५, २०७५–२०७८।७।१३ सम्म) । सेयर सदस्य – साझा प्रकाशन, विवेक सिर्जनशील प्रकाशन, बालसंसार प्रालि, जनता प्रसारण तथा प्रकाशन लि. आदि । प्रज्ञा सभा सदस्य – नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान, काठमाडौँ २०७५–२०७९ व्यवस्थान (एडमिन) आधुनिक नेपाली लघुकथा २०७७ देखि सदस्य त्रि.वि. ऐच्छिक नेपाली विषय समिति अध्यक्ष लुम्बिनी बौद्ध विश्वविद्यालय, पहिले भाषा विषय समिति र अहिले २०७८।१।१२ देखि ब्याचलर अफ आर्टस् विषय समिति
पदक पुरस्कार सम्मानः गीता अध्ययन मण्डल, काठमाडौँबाट गीता प्रथमा रजत पदक (२०३७) नेपाल सरकारबाट महेन्द्र विद्याभूषण पदक ख (२०४२)
त्रि.वि.बाट मकबुल अहमद लारी स्वर्ण पदक (२०५०) नूर–गङ्गा प्रतिभा पुरस्कार गुठीबाट नूर–गङ्गा बालसाहित्य प्रतिभा पुरस्कार (२०५३) नेपाल सरकारबाट शिक्षा पुरस्कार (२०५३) जमर्को उत्कृष्ट बालसाहित्य पुरस्कार (२०५९) जनमत प्रकाशन, बनेपाबाट दीपा–जनमत सम्मान (२०५९) तन्नेरी साहित्यिक पत्रिकाबाट तन्नेरी प्रतिभा सम्मान (२०६०) जुही प्रकाशनबाट जुही हास्यव्यङ्ग्य सम्मान (२०६२) नेपाल भोजपुरी प्रतिष्ठान, रूपन्देही शाखाबाट प्रशंसापत्र (२०६३) शान्तिका लागि राजदूत सम्मान (२०६३) सिद्धार्थ साहित्य परिषद्बाट सकला सिद्धार्थ वाङ्मय पुरस्कार(२०६३) दसैं, पिङ र हात्ती का लागि
सिद्धार्थ साहित्य परिषद्बाट सिद्धार्थ साहित्य पुरस्कार (२०६४) अलि मिया लोकवाङ्मय प्रतिष्ठानबाट अलि मिया लोकवाङ्मय सम्मान (२०६६) जुही प्रकाशनबाट जुही पूर्णाङ्क ६० कपिल लामिछाने विशेषाङ्क प्रकाशन (२०६६)
जुही प्रकाशनबाट झर्रो नेपाली रत्न सम्मान (२०६६) त्रि.वि. दीर्घसेवा पदक (२०६६) त्रि.वि. विशेष पुरस्कार (२०६६) दोभान साहित्यिक पत्रिकाबाट दोभान साहित्यिक प्रतिभा सम्मान (२०६६) तन्नेरी साहित्यिक पत्रिकाबाट निर्मलादेवी गौतम साहित्य पुरस्कार (२०६७) जगत्–चन्द्र विद्वत्वृत्ति सम्मान (२०६८) वाणी प्रकाशनबाट विष्णुमाया हरिनारायण श्रेष्ठ स्मृति बालसाहित्य सम्मान एवं पुरस्कार (२०६९) नेपाल सरकारबाट नेपाल विद्याभूषण पदक क (२०७०) नेपाली लोकवार्ता तेस्रो राष्ट्रिय सङ्गोष्ठी, धनगढीबाट अभिनन्दन (२०७० कार्तिक) सुदूर पश्चिमाञ्चल साहित्य समाज, धनगढीबाट सम्मान तथा अभिनन्दन (२०७० कार्तिक) वैद्यनाथ क्षेत्र विकास संस्था, अछामबाट अभिनन्दन (२०७० कार्तिक) महाकाली साहित्य सङ्गम, कञ्चनपुरबाट सम्मान (२०७० माघ) काशी हिन्दू विश्वविद्यालय, हिन्दी विभाग, बनारसबाट सम्मान (सन् २०१४ जनवरी ३१) नइ प्रकाशनबाट नइ धनरूप पुरस्कार (२०७० फागुन २२) नेपाल सरकारबाट रु एक लाख राशिको २०७० को भाषा साहित्यतर्फको राष्ट्रिय प्रतिभा पुरस्कार (२०७१ असार) नेपाल सरकारबाट भानुभक्त स्वर्णपदक तथा प्रशस्ति पत्र (२०७१ असार) सिद्धार्थ साहित्य परिषद्, रूपन्देहीबाट भानुसम्मान (२०७१ असार) नेपाली कलासाहित्य डट कम प्रतिष्ठान, ललितपुर तथा सिद्धार्थ साहित्य परिषद्, रूपन्देहीबाट कलासाहित्य यात्रा— २०७१ का सन्दर्भमा प्रशंसापत्र (२०७१ फागुन) नेपाल सङ्गीत तथा नाट्य प्रज्ञाप्रतिष्ठानबाट भूकम्पसम्बन्धी सांस्कृतिक जनचेतना अभियान २०७२ का सन्दर्भमा प्रशंसापत्र (२०७२ जेठ), नेपाल लोकवार्ता परिषद्, काठमाडौँबाट नेपाली लोकवार्ताका क्षेत्रमा पुर्याएको योगदानका लागि सम्मान, (२०७२ माघ, सुर्खेत) सिद्धार्थ साहित्य परिषद्बाट टेकबहादुर पन्थी स्मृति सिद्धार्थ साहित्य पुरस्कार (२०७३) त्रिमूर्ति निकेतन, काठमाडौँबाट सत्यमोहन जोशी शताब्दी पदक (२०७३) लघुकथा समाज, काठमाडौँबाट धनमान लघुकथा सम्मान (२०७४) सिद्धार्थ साहित्य परिषद्बाट मीन–पद्म गौचन स्मृति पुरस्कार (२०७४) सुरभि साहित्य प्रतिष्ठान, काठमाडौँबाट सुलेख आख्यान प्रतिभा पुरस्कार (२०७४) चेतना संरक्षण प्रतिष्ठान नेपाल, विराटनगरबाट रु एक लाख एक हजार राशिको धर्मानन्द रामप्यारी सिटौला साहित्य चेतना पुरस्कार (२०७५) क्याम्पस प्रमुख भई क्याम्पसको भौतिक तथा शैक्षिक उन्नयनमा पु¥याएको योगदानका निमित्त भैरहवा बहुमुखी क्याम्पसको स्वर्ण महोत्सवका उपलक्ष्यमा सम्मान (२०७५) त्रिवि प्राध्यापक संघको एकाइ सभापति भई क्याम्पसको भौतिक तथा शैक्षिक उन्नयनमा पु¥याएको योगदानका निमित्त भैरहवा बहुमुखी क्याम्पसको स्वर्ण महोत्सवका उपलक्ष्यमा सम्मान (२०७५) २०४१।११।१६ देखि क्याम्पसमा अटुट रूपमा सेवा गरी क्याम्पसको भौतिक तथा शैक्षिक उन्नयनमा पु¥याएको योगदानका निमित्त भैरहवा बहुमुखी क्याम्पसको स्वर्ण महोत्सवका उपलक्ष्यमा सम्मान (२०७५) लामिछाने बन्धु समाज पोखरा महानगरपालिका–२८, माझठानाबाट विद्यावारिधि गरी भाषा, साहित्य र लोकसाहित्यको प्रवर्धनमा उल्लेख्य योगदान गरी लामिछाने कुलको प्रतिष्ठा बढाएकोमा विशिष्ट कुलदीपक सम्मान २०७६ फागुन लुम्बिनी वचत तथा ऋण सहकारी संस्था, बुटवलबाट लुम्बिनी साहित्य पुरस्कार २०७७ भेरी साहित्य समाज, बाँकेबाट लछिमा शेरबहादुर रानाभाट स्मृति सम्मान २०७७
संस्थापक संस्थापक अध्यक्ष सिद्धार्थ साहित्य परिषद्, रूपन्देही । ड्ड संस्थापक क्याम्पस प्रमुख रूपन्देही क्याम्पस, सिद्धार्थनगर । ड्ड संस्थापक अध्यक्ष – प्रश्रित प्रतिष्ठान नेपाल २०६८ । ड्ड संस्थापक शुकदेव–सुकुमाया लामिछाने बालसाहित्य पुरस्कार २०५८ । (यसबाट पुरष्कृत स्रष्टा क्रमशः बु“द राना, लक्ष्मीनाथ अधिकारी, गोपीरमण उपाध्याय, सुधा शर्मा, प्रदीप प्रधान, बानिया कान्छा, विनय कसजु, डा. घनश्याम न्यौपाने ।) ड्ड संस्थापक सदस्य – लोकवार्ता परिषद् नेपाल २०७१ ।
सिर्जनात्मक रचनाको पाठ्यपुस्तकमा उपयोग
मुसको बस्ती बालउपन्यास— त्रि.वि.को नेपाली एम्.एड्.को सेमेस्टरको पाठ्यक्रममा समाविष्ट । ‘सेखी’ बालकथा— युनाइटेड नेपाल पब्लिकेसनको कक्षा ४ को मेरो नेपाली पाठ्यपुस्तकमा समाविष्ट ‘रूख र घाँस’ बालकथा— विवेक सिर्जनशील नेपालीको कक्षा १ को नेपाली पाठ्यपुस्तकमा समाविष्ट ‘अनुपको बानी’ बालकथा— विवेक सिर्जनशील नेपालीको कक्षा २ को नेपाली पाठ्यपुस्तकमा समाविष्ट ‘रूख र मान्छे’ बालकथा— विवेक सिर्जनशील नेपालीको कक्षा ३ को नेपाली पाठ्यपुस्तकमा समाविष्ट ‘पुतली खेल’ बालकथा— तलेजु प्रकाशनको कक्षा ? को नेपाली पाठ्यपुस्तकमा समाविष्ट । ‘माग्ने’ लघुकथा कक्षा ९ को नेपाली (२०७३, पृ. ६५) मा समावेश । ‘रुख र मान्छे’ बालकथा— …. को कक्षा ३ को नेपाली पाठ्यपुस्तकमा समाविष्ट । ‘चितवन घोषणापत्र’ बालकथा— एलाइड पब्लिकेसन प्रालिको कक्षा ६ को आधुनिक नेपालीमाला, पाठ्यपुस्तकमा समाविष्ट ।
डा. रजनी काफ्ले ढकाल
नाम : डा. रजनी काफ्ले (ढकाल)
लेखनमा प्रयुक्त नाम : रजनी ढकाल
जन्म : ३० श्रावण २०२९ जन्मस्थान : वालिङ, स्याङ्जा
पिता : डा. अग्निप्रसाद काफ्ले माता : दिव्येश्वरी काफ्ले
पेसा : प्राध्यापन कार्यालय : नेपाली केन्द्रीय विभाग, विश्वविद्यालय क्याम्पस, कीर्तिपुर
प्राज्ञः नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठान
शैक्षिक योग्यता :
• विद्यावारिधि, नेपाली, (गोविन्द गोठालेका कथामा मनोविश्लेषण) २०७३ • एम. फिल. नेपाली, त्रिभुवन विश्वविद्यालय, २०६८ • एम. ए. मानवशास्त्र, त्रिभुवन विश्वविद्यालय, २०६२ • एम. ए. नेपाली (प्रथम श्रेणी), त्रिभुवन विश्वविद्यालय, २०५५
पेसागत अनुभव :
• सहप्राध्यापकः नेपाली केन्द्रीय विभाग, त्रिभुवन विश्वविद्यालय, कीर्तिपुर (२०७६ असार २० देखि हालसम्म) • विद्यालय कार्यसम्पादन परीक्षक, शैक्षिक परिवर्तन प्रतिष्ठान/ शिक्षा गुणस्तर परीक्षण कार्यालय, शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रालय (२०७४-२०७५) • उपप्राध्यापक : नेपाली केन्द्रीय विभाग, त्रिभुवन विश्वविद्यालय, कीर्तिपुर (२०६७ देखि २०७६सम्म) • संयोजक : वैदेशिक एकाइ, नेपाली केन्द्रीय विभाग अन्तर्गत विदेशी विद्यार्थीहरूका लागि सञ्चालित नेपाली स्नातक कार्यक्रम (२०६९ असार ७ देखि २०७० मङ्सिर ३० सम्म) • उपप्राध्यापक : पद्मकन्या बहुमुखी क्याम्पस, बागबजार, काठमाडौँ (२०६२ असोजदेखि २०६७ सम्म) • आंशिक शिक्षक : पद्मकन्या बहुमुखी क्याम्पस, बागबजार, काठमाडौँ (२०५६ देखि २०६२ सम्म)
• उपप्राध्यापक : काठमाडौँ विश्वविद्यालय, धुलिखेल, काभ्रे (२०५६ देखि २०५८ सम्म)• कार्यालय प्रबन्धक : एसियाली विकास बैंक र प्राविधिक शिक्षा तथा व्यवसायिक तालिम परिषद् (२०५३ देखि २०५४ सम्म) • शिक्षक : द न्यु समिट इङ्लिस हाइस्कुल, मैतिदेबी, काठमाडौँ (२०४६ देखि २०५० सम्म)
पाठ्यपुस्तकः
• एकता नेपाली शृङ्खला (कक्षा १ देखि कक्षा ८ सम्म सहलेखन)
अनुसन्धानात्मक तथा समालोचनात्मक कृति :
• समकालीन नेपाली कथामा वैचारिकता (२०७७) • देवको टाका निबन्धमा निजात्मकता (२०७५) • वधूशिक्षा : विश्लेषण र मूल्याङ्कन (२०७२) • नेपाली नारी उपन्यासमा लैङ्गिकता (२०७२) • विश्वनारी नेपाली साहित्य परम्परा र प्रवृत्ति (सहलेखन, २०७१) • नेपाली महिला लेखनः प्रवृत्ति र योगदान (सहलेखन, २०७१) • प्रायोगिक समालोचना अनेक रूप (२०७०) • निबन्धहरूमा मञ्जुल (२०५८) • केही नेपाली समालोचकहरू (२०५८)
सिर्जनात्मक कृति :
• लयको खोजीमा (निबन्ध सङ्ग्रह, २०७४) • रङहरूमा जिन्दगी (कविता सङ्ग्रह, २०६९) • हृदयका गीतहरू (गीत सङ्ग्रह, २०६६) • हत्केलामा असार उमारेर (निबन्ध सङ्ग्रह, २०६४) • पत्रैपत्र (उपन्यास, सहलेखन, २०६८)
लघु अनुसन्धान :
• विश्वयुद्ध सम्बद्ध नेपाली उपन्यासमा अभिघात शीर्षकमा विश्वविद्यालय अनुदान आयोगबाट लघु अनुसन्धान कार्य (२०७७ मङ्सिरदेखि हुँदै गरेको) • समकालीन नेपाली कथामा विचार र शिल्प शीर्षकमा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको अनुसन्धान परियोजना सञ्चालन कार्यक्रम अन्तर्गत अनुसन्धान कार्य सम्पन्न (२०७७) • माध्यमिक कालीन नेपाली निबन्धको इतिहास शीर्षकमा जगदम्बा नेपाली साहित्य बृहत् इतिहास लेखन परियोजना अन्तर्गत अनुसन्धान कार्य सम्पन्न (२०७४) • नेपाली नारी साहित्यको विकासमा संस्थागत भूमिका शीर्षकमा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको अनुसन्धान परियोजना सञ्चालन कार्यक्रम अन्तर्गत अनुसन्धान कार्य सम्पन्न (२०७४) • माधवप्रसाद घिमिरेका ऐतिहासिक खण्डकाव्यमा राष्ट्रिय चेतना शीर्षकमा नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको अनुसन्धान परियोजना सञ्चालन कार्यक्रम अन्तर्गत लघुअनुसन्धान कार्य सम्पन्न (२०७०)
अनुसन्धानमूलक लेख, समालोचना तथा समीक्षा :
• मधुपर्क शमी, प्राज्ञिक, , प्रज्ञा, त्रिभुवन युनिभर्सिटी जर्नल, नागरिक अक्षर, विमर्श, द नेक्स्ट एरा, द नेक्स्ट एरा, कान्तिपुर कोसेली, वाङ्मय, अन्नपूर्ण फुर्सद, प्रस्पेक्टिभ अन हायर एजुकेसन, डेभलप्मेन्ट डिस्कोर्स, सोलुखुम्बु मल्टिपल क्याम्पस रिसर्च जर्नल, तरङ्ग, अनुसन्धान, डा. हर्षबहादुर बुढामगर स्मृतिग्रन्थ, ‘ नेपाल : स्मृतिग्रन्थ, देवकोटा अध्ययन, , सोलुखुम्बु मल्टिपल क्याम्पस रिसर्च जर्नल, गरिमा, ‘स्रष्टा र सिर्जना समीक्षात्मक ग्रन्थ, बोस्टन चौतारी, वैजयन्ती, शब्दसंयोजन, भानु, दोभान, अन्नपूर्ण पोस्ट, प्रोस्पेक्टिभ अन हायर एजुकेसन, भृकुटी, जुही (प्रश्रित विशेषाङ्क), दोभान, तन्नेरी रचना, समष्टि, कस्तूरी, उन्नयन आदि पत्रपत्रिकाहरूमा १०० भन्दा बढी लेखहरू प्रकाशित
सम्पादन :
• आँधीको आवाज (पत्रिका, २०६३) • गुञ्जन (पत्रिका, २०७५ र २०६९)
• केदार शर्मा ढकाल : शिक्षा र साहित्य सेवा (अभिनन्दन ग्रन्थ, २०६९) • विश्वनारी नेपाली कविता (कविता सङ्ग्रह २०७१) • विश्वनारीका तीन दिन (संस्मरण, २०७२) • फापरथुम (स्मारिका, २०७३) • तरङ्ग (२०७३)• आधुनिक नेपाली निबन्ध, यात्रासाहित्य र अन्य साहित्य (२०७८)
पदक, पुरस्कार र सम्मान :
• नेपाल विद्याभूषण ‘क’ (२०७५) • क्षेत्रीय प्रतिभा पुरस्कार, नेपाल सरकारबाट प्राप्त (२०७१) • भानुभक्त प्रज्ञा पुरस्कार, भानुभक्त द्विशतवर्षिकीको अवसरमा वधूशिक्षामा विशेष र उल्लेखनीय अनुसन्धान गरेबापत संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयबाट प्राप्त (२०७१) • भानुभक्त निबन्ध पुरस्कार, भानुभक्त द्विशतवर्षिकीको अवसरमा उत्कृष्ट निबन्ध रचनाका लागि संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयबाट प्राप्त (२०७१) • भानुभक्त स्वर्ण पदक, संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयबाट प्राप्त (२०७१) • विश्व नारी नेपाली साहित्य पदक (२०७१) • ज्ञानदीप स्रष्टा सम्मान (२०७०) • अनेसास स्व. रामबहादुर के. सी. गण्डकी अञ्चल सर्वोत्कृष्ट पुस्तक पुरस्कार (सन् २०१३) • पद्मकन्या स्वर्णपदक, स्नातकोत्तर तहमा प्रथम स्थान प्राप्त (२०५६) • तीर्थप्रसाद ढुंगाना पुरस्कार, स्नातकोत्तर तहमा प्रथम स्थान प्राप्त (२०५६) • प्रेमचन्द्रदेवकुमारी पुरस्कार, स्नातकोत्तर तहमा प्रथम स्थान प्राप्त (२०५६) • मोती जयन्ती कविता प्रतियोगिता पुरस्कार, पद्मकन्या क्याम्पसको आन्तरिक कार्यक्रममा प्राप्त (२०५४) • उत्कृष्ट नेपाली शिक्षक, काठमाडौं विश्वविद्यालयका विद्यार्थीहरूद्वारा प्राप्त (२०५७)
संलग्नता :
• प्राज्ञ, प्रज्ञासभा सदस्य • कोषाध्यक्ष, मनकुमारी केदार शर्मा ढकाल प्रतिभा पुरस्कार प्रतिष्ठान • कार्यकारी सदस्य, गुञ्जन
श्री हरिप्रसाद भण्डारी
जन्म मिति २०१६ जेठ ०५ जन्मस्थान धुर्कोट वस्तु, गुल्मी । हालको ठेगाना तिलोत्तमा न.पा.– ८, दीपनगर, रुपन्देही
शैक्षिक योग्यता स्नातकोत्तर (नेपाली), स्नातकोत्तर (जन प्रशासन), दर्शनाचार्य (Mphil) विद्यावारिधी अध्यययनरत
प्रकाशित कृतिहरू चिराग (कथासङ्ग्रह), २०४७ (चिराग प्रकाशन, काठमाडौँ) । (पुनः प्रकाशन २०६१) अस्वीकृत कथाहरू ! (कथासङ्ग्रह), २०५८ (धौलागिरि साहित्य प्रतिष्ठान, बाग्लुङ) । अविरल यात्रा (लघुकथासङ्ग्रह), २०६३ (भुँडीपुराण प्रकाशन, काठमाडौँ) । चरीका रमाइला कथा (बाल कथासङ्ग्रह), २०६७ (भुँडीपुराण प्रकाशन, काठमाडौँ) । काला सर्पको खोजी (लघुकथासङ्ग्रह), २०६७ (साझा प्रकाशन, काठमाडौँ) । कुनमिनको सेरोफेरो (नियात्रा), २०६९ (साझा प्रकाशन, काठमाडौँ) । क सिर्जनशील प्र.प्रा.लि., काठमाडौँ) । गोनु झा र चोरहरू (बालचित्रकथा), २०७० (विवेक सिर्जनशील प्र.प्रा.लि., काठमाडौँ) धनञ्जय गोत्रीय भण्डारीहरूको वंशावली, २०७०, (भुँडीपुराण प्रकाशन, काठमाडौँ) । सुनको स्याल (बालउपन्यास), २०६७ (भुँडीपुराण प्रकाशन, काठमाडौँ) । सम्पादन विभिन्न साहित्यिक पत्रपत्रिका तथा स्मारिका सम्पादन गरेको ।
साहित्यिक अनुभव चार दशकदेखि साहित्य लेखन तथा सम्पादनमा सक्रिय । हालः सञ्चालक समिति सदस्य, साझा प्रकाशन
पुरस्कार सम्मान काजी रोशन साहित्य पुरस्कार, २०५८ (धौलागिरि साहित्य प्रतिष्ठान, बाग्लुङबाट) राष्ट्रव्यापि लघुकथा प्रतियोगितामा प्रथम पुरस्कार प्राप्त, २०६३ (विद्युतकर्मी साहित्य समाजद्वारा आयोजित) लगायत ।
अन्य नेपाल सरकारको प्रमुख जिल्ला अधिकारी पदबाट सेवा निवृत्त । हाल अध्ययन, अनुसन्धान तथा लेखन कार्यमा सक्रिय,
